Sòpi di Kompader, 21 sèptèmber 2007

Ingrediënten
• pak gele spliterwten
• soepvlees met been (rund)
• zoutvlees (carnisa)
• grote ui
• verse knoflook
• pimentkorrels
• selderij
• water
• kip boullionblok
• Zout, zwarte peper
• verse peper
• beetje olie
• beetje masala (kerrie)

Bereiding
• Erwten in pan met ruim water bedekken en net gaar koken. Schuim afscheppen.
• Zoutvlees even voorkoken en ontzouten. Daarna in hele kleine stukjes snijden.
• Ui en knoflook klein snijden. Een flink gedeelte van de knoflook apart houden.
• Selderij fijn snijden en het gedeelte met de blaadjes apart houden.
• Boullion trekken van soepvlees, water, boullionblok, ui, knoflook, selderij, pimentkorrels (weinig). Afschuimen.
• Het zachte soepvlees in stukjes snijden, been verwijderen en vlees weer toevoegen aan boullion.
Pimentkorrels verwijderen.
• Bak (laag vuur) in een klein beetje olie de zoutvlees, knoflook en peper samen. Als laatste een beetje masala + zwarte peper toevoegen.
• Knoflook/peper mengsel toevoegen aan de soep.
• Zacht gekookte erwten toevoegen.
• Kook de soep verder totdat het een beetje dik is. Erwten niet helemaal stuk koken. Evt. ook water toevoegen.
• Soep op smaak brengen (pittig) met zout/peper.

Opdienen
 Soep bestrooien met heel fijn gesneden blaadjes van de selderie.
 Rijst of pan frances.
 Extra peper erbij geven.
 Komkommer op zuur:
komkommer in de lengte in vieren delen, pitten verwijderen, in schuine stukjes snijden (niet te fijn).
Zout/water/azijn/pimentkorrel/kruidnagel/peper/chinese inmaaksuiker (korrels) toevoegen. Laten trekken.

Energieke toetsentovenaar

Joe Zawinul (1932-2007)

Pianist Joe Zawinul bracht de fusion in de jazzmuziek. De excentrieke toetsenman schreef talloze kleurrijke composities. Hij overleed vanochtend, in Wenen.

Twee maanden terug was toetsenist/organist Joe Zawinul voor het laatst in Nederland te beluisteren, op het North Sea Jazz Festival. Daar vierde hij, na een eerder concert in maart in Zoetermeer, het twintigjarige bestaan van zijn band Zawinul Syndicate. Alles klopte in die zinderende show met muzikanten uit alle continenten: warme klanken, verrassende cross-over jazz en zichtbaar speelgenot tussen de musici. Zij hielden hun blik onophoudelijk gericht op de toetsentovenaar, die ondanks zijn rolstoel nog opvallend energiek was.

Joe Zaniwul leed aan kanker. Een maand geleden werd hij opgenomen in een ziekenhuis in zijn geboorteplaats Wenen. Daar is de synthesizerspecialist, een van de belangrijkste architecten van de jazz, vanmorgen op 75-jarige leeftijd overleden.
Josef Erich Zawinul, een Europeaan die vanaf 1959 jazz leerde in Amerika, was een expressieve, bevlogen musicus die geen moment onbewaakt liet ‘klanken te construeren’. Hij was een muzikale alleseter, wars was van opgelegde grenzen aan creativiteit. De excentrieke toetsenman schreef tal van kleurrijke composities. Zijn nieuwsgierigheid dreef hem naar nieuwe inzichten in de muziek, naar de fusion. Zawinuls moderniseringen vergrootten het jazzpubliek. Fusion werd een respectabele muzieksoort.

Aan het begin van de jaren zestig, tijdens zijn tienjarige verblijf in het kwintet en sextet van Cannonball Adderley, introduceerde de Oostenrijker de elektrische piano al in de jazz. Dat was aanvankelijk tegen de zin van leider Adderley, maar Zawinuls frisse aanpak maakte hem een opvallende gangmaker.

Trompettist Miles Davis zag in Zawinuls elektrische piano de toekomst en legde in 1969 dankzij Zawinuls compositie In a Silent Way het fundament voor de nieuwe jazzstroming fusion. Met saxofonist Wayne Shorter richtte Zawinul in 1971 de fusiongroep Weather Report op. Het was een eerste platform om etnische grooves te verwerken in zijn muziek.

Na het opbreken van de Weather Report in 1985 formeerde hij Syndicate, een steeds wisselend ensemble met muziekinvloeden uit alle windstreken. Tegenwoordig zijn de invloeden van de wereldmuziek in de jazz nauwelijks meer te scheiden, maar het was Zawinul die met zijn jazzfusion en -rock de weg naar vele etnische muzieksoorten wees. Hij reisde de hele wereld over om met zoveel mogelijk musici uit andere culturen te spelen, onder wie de Portugese zangeres Maria João.

Zawinul won de jazzpolls van het belangrijke Amerikaanse muziekblad Down Beat maar liefst achtentwintig keer als beste toetsenist. In 2004 richtte hij een eigen jazzclub in Wenen, waar hij een jaar later zijn laatste cd Brown Street met de WDR Big Band opnam.

Door Amanda Kuyper
NRC Handelsblad 11 september 2007

De boekenlezer is een vrouw

Vrouwen en mannen verschillen ook in wat ze lezen
Vrouwen lezen meer boeken dan mannen. Zowel literaire boeken als romantische en spannende boeken zijn aan vrouwen meer besteed. De leestijd van vrouwen (1,7 uur per week) ligt 80 procent hoger dan die van mannen (0,9 uur).
Mannen en vrouwen besteden ongeveer evenveel tijd aan informatieve boeken (non-fictie). Omdat mannen minder lezen, zijn de informatieve boeken onder hen relatief populairder (22 procent van hun leestijd tegeover 11 procent bij de vrouwen).

Literatuur voor hoger opgeleiden
Mensen met een hogere opleiding (hogeschool of universiteit) besteden twee keer zoveel tijd aan literaire boeken dan mensen met een lagere of middelbare opleiding. Ook besteden zij meer tijd aan informatieve boeken (non-fictie). Daar staat tegenover dat lager en middelbaar opgeleiden meer tijd besteden aan romantische boeken en spannende boeken (detectives en thrillers). Jeugdboeken en strips zijn uiteraard het populairst onder de nog laag opgeleide kinderen.

Hoe ouder, hoe meer
Wat voor het lezen in het algemeen geldt, geldt ook voor boeken lezen: ouderen doen het het meest. Zij hebben er enerzijds de meeste tijd voor. Anderzijds besteden ze ook een groter deel van hun vrije tijd aan boeken lezen. Met uitzondering van uiteraard de jeugdboeken zijn vijfenzestig-plussers de grootste boekenlezers in alle genres: literatuur, romantische en spannende fictie en non-fictie.

Recept: brood met bloed

Men rent achter een geit aan
en men vangt deze.
Men hangt de geit ondersteboven
op aan een boom,
aan de achterste poten
met de kop omlaag.

Men doorboort het hart met een ijspik,
het hart zit bij een geit zo ongeveer
in het midden van de borstkas.
Het bloed spuit dan alle kanten uit,
in de ogen van de omstanders,
de brillen zien rood.
‘It is a bloody mess,’ zou Jopi Hart zeggen..
Dus zo moet het niet.

......................................................................

Men rent achter een andere geit aan
of men pakt één die al vastgebonden is.
Denk eraan, nooit een bok,
dat is een ander recept:
gebraden bokkenballen.
Men legt de geit neer
en snijdt de strot door met een scherp mes.

Men vangt het bloed op in een teil
en loopt er voorzichtig mee naar de keuken.
Men zorgt ervoor dat er geen vliegen vallen
in het nog warme bloed.

Al roerend opdat het bloed niet stolt,
snijdt men paprika’s, uien, selderij en knoflook.
Dit alles giet men voorzichtig in een pan
op het vuur, al roerend nog steeds,
totdat het geheel een vaste vorm krijgt
en de zwarte kleur van aangebrande levertjes.
Naar smaak afmaken met zout en verse peper.

Het brood bakt men niet zelf,
dit haalt men, in de vorm van platte schijven,
achter de heuvel van Groot Kwartier.

Smakelijk eten.

K.

Hulandes

(Shon Ki Kinikini i Wa Warawara na telefon)

Telefon ta rin.
‘Hallo, u spreekt met meneer Kie.’
‘Shon Ki, ki falta? Bo kabes tambe a suta?’
‘Atá, Wa, t’abo? Mi a mira e number di Fòrti, mi a pensa ku mester ta un Hulandes.’
‘Awèl, ta p’esei mi ta yamabo. Nan a manda tur hende kas. T’ami so a keda.’
‘Bo fam ta Arend, p’esei. Nan lo a brua.’
‘Nan di: ga cactus planten. Kiko esei ke men?’
‘Bai planta kadushi.’
‘Kiko mi tin ku hasi, Shon Ki?’
‘Siña hulandes meskos ku mi. Mi ta na lès sinku. Ta bai hopi bon.’
‘Serka ken bo ta haña lès?’
‘Mi ta na Nationale Taleninstituut Zus & Zo.’
‘Shon Ki, bo ta kere ku nan ta tumami?’
‘Bo sa, Wa, ku e kabes di bo, mihó bo inskribí na Vormingscentrum Een Leven Lang.’

Kompader

Citaat

"Gedichten zijn als oesters: als ze niet voortreffelijk van kwaliteit zijn, zijn ze niet te genieten."
C. Zuckmayer

Naming hurricanes

What's in a Name?

Forecasters began naming hurricanes and tropical storms in order to provide ease of communication between them and the general public in areas regarding forecasts, watches and warnings. By naming hurricanes, there is a reduction in confusion about what storm is being described.

Prior to 1950, hurricanes were assigned names by the year in which they occurred plus a letter from the alphabet (i.e. 1942A, 1942 B, etc.). It then became the trend to give hurricanes human names. At first, it was only girls’ names, but after 1978, they used boys’ and girls’ names alternately.

Experience shows that the use of girls' and boys' names in written and spoken communication is shorter, quicker, and causes fewer mistakes than any other hurricane identification used to date.

Each year, a potential list of names is prepared for the upcoming hurricane season. The list contains a name for each letter of the alphabet. (The letters Q, U, X, Y, Z are not included because there are not many names beginning with those letters.) These lists are recycled every six years and names are replaced when a hurricane name is retired.

The names for the 2007 hurricane season are:
Andrea
Barry
Chantal
Dean
Erin
Felix
Gabrielle
Humberto
Ingrid
Jerry
Karen
Lorenzo
Melissa
Noel
Olga
Pablo
Rebekah
Sebastien
Tanya
Van
Wendy