het meisje en het hondje

het meisje gaf het hondje wat te eten
hoewel zij zelf niet veel meer over had
het arme dier was door zijn baas vergeten
zij aaide hem en at een stuk patat

dit tafereel heeft mij zozeer gegrepen
ik moest het uiten in een mooi gedicht
zo’n lieflijk meisje wordt vaak niet begrepen
ik voelde mij dat jegens haar verplicht

Ik droomde mij een hondje van het trouwste ras
Een handje vol erbarmen waar ik slaafs uit at
Nooit eerder nog had iemand mij zo lief gehad
Ik smeekte Orion dat jij mijn baasje was

ik liet haar trots mijn geestesvrucht aanschouwen
zij stikte bijna in een slappe lach
mijn God, dit maffe vers moet ik onthouen
(een slok) zo een leest men niet elke dag

Professor K.

e para

e para den su nèshi
sintá trankilamente
kòrdando riba e buelo
ku el a kaba di realisá

kuantu el a mira
kuantu el a siña
kuantu el a bula
den su libertat

e para den su nèshi
sintá ku pasenshi
wardando riba e buelo
ku e ta bai realisá

e nèshi ta mi kurpa
e para ta mi mes

Diana Márquez

SEGÚN ABUELO

África era un país bonito
y grande como el cielo,
desde el que a diario
hacia el infierno venían
reyes encadenados,
dioses tristes.

Georgina Herrera (Jovellanos, Cuba, 1936)

Kownu Oloisie lassi

Kownu Oloisie lassi
Mi yere a yobo teki en
Yes Banansi yes a ben teki en en, yes Banansi yes
Pe a lon, p’a lon, p’a lon, p’a lon

(Koning Tijd is zoek, een vreemdeling heeft hem meegenomen, ja Baas Anansi, hij heeft hem meegenomen, waar is hij heengerend?)

Een liedje van Baas Adriaan (Suriname 1890- 1960)

Anansi Goes Fishing

A Tale from West Africa

Foolish Anansi thought he could trick a fisherman into doing his work for him. "Let's go fishing," he suggested.

"Very well," said the fisherman, who was clever and quite wise to Anansi's tricks. "I'll make the nets and you can get tired for me."

"Wait," said Anansi, "I'll make the nets and you can get tired for me!" Anansi made nets as his friend pretended to be tired. They caught four fish.

The fisherman said, "Anansi, you take these. I'll take tomorrow's catch. It might be bigger."

Greedily imagining the next day's catch, Anansi said, "No, you take these and I'll take tomorrow's fish."

But the next day, the nets were rotting away and no fish were caught. The fisherman said, "Anansi, take these rotten nets to market. You can sell them for much money."

When Anansi shouted, "Rotten nets for sale!" in the marketplace, people beat him with sticks.

"Some partner you are," Anansi said to the fisherman as he rubbed his bruises. "I took the beatings. At least you could have taken the pain."

Anansi never tried to trick the fisherman again!

Anancy & Common Sense

Wance apan a time Breda Anancy mek up im mind seh im gwine callect all a de camman sense inna de wurl. Im was tinking dat he would be de smartest smaddy in de wurl ef im do dis. So Anancy traveled all ova de wurl collecting camman sense.

Im go to big countries an likkle ones. Im go to primary schools and universities. Im go to govament offices and businesses. Im go people house and dem work place.

Im tek all de zillions camman sense he had collected fram around the wurl and put it a big calabash. Im tek de calabash wid im to im backyard and climbed a big gwangu tree. His plan was to store it at de tap of the tree for safety-keeping. Nobady woulda get to it but Anancy.

To mek sure it was safe Anancy tie the calabash to de front of his bady. Dis slow down im progress up de tree to a slow crawl. Im did look very clumsy a-go up de tree wid be-caw the calabash dida hamper im.

As im was slowing going up toward de top a de tree a likkle girl below called out to im. Anancy, mek you nuh tie the calabash pon you back insteada in front of yuh. It will git up de tree much fasta and ez-a.

Anancy was bex be-cah de likkle girl show im up for not thinking. She had more good sense dan him he thought. He called out to her “Mi did tink me collected all the camman sense fram all ova de wurl”

He was so angry dat im fling the calabash to the to the groung and it bust. All of the camman sense im did callect fly back to all ova de wurl.

An dat's how you and I manage to have just a likkle common sense for we-self tideh.

TWEEENTWINTIGSTE REVOLUTIONAIRE BRIEF

wat wil je
dat je kinderen leren, kan het je schelen
of ze van fabrieken weten, chemische formules, theorie
van getallen, vergelijkingen, filosofie, semantiek
symbolische logica, latijn, geschiedenis, zogenaamd, die alleen
maar geschiedenis van de geest van de westerling is,
minst interessante van talloze manifestaties op deze planeet?

kan het je schelen
of hij leert in het bos te leven, een
gebroken arm te spalken, zijn eigen
kleren verstellen, eenvoudig eten koken, helpen
een kalf of baby ter wereld te brengen? als er auto's zijn
moet hij dan niet weten hoe hij de zijne aan de gang houdt?
hoe kan hij deze dingen leren, kan hij ze leren
afgesloten in een gipsen doos, verpakt
in een grotere betonnen doos die 'school' heet bezig met papier
van 's morgens tot 's avonds, geen klei of mortel, geen
pigment vermalend, geen zaaigoed in zwarte aarde potend
komt voorjaar, hoe zal hij weten
een konijn te strikken, een vlot te bouwen,
te koersen op de sterren, of veilige grond vinden
om op te slapen? wat doet hij al zijn leerjaren
binnenshuis, alsof de planeet niets meer was dan een voertuig
om onze plastic bouwsels rond de zon te dragen

DIANE DI PRIMA (1934)

Uit Diane di Prima: Revolutionaire brieven, uit het Amerikaans vertaald door Simon Vinkenoog,
Uitgeverij In de Knipscheer, Haarlem, 1979

Chòler

chòler, sè, asina mi yama
komo si fuera mi n’ tin nòmber
komo si fuera mi n’ tin mama
ku ta stima su yu hòmber

e si sa ku mi yama Tuyo
kriá den kas mashá desente
un kas pober pero yen orguyo
Pai si nunka tabata presente

p’esei mi tin masha bèrgwensa
ora Mai pasa trese un sushi
sin papia mi ta tend’é pensa
ta kiko mi a hasibo, mi Tata dushi

awe mi ta hasi un promesa
mañan bagamunderia a kaba
mañan Tuyo lo mustra hombresa
awe ta mi último kachimba

Tuyo a kumpli, anochi den su soño
e kachimba a kima pareu ku su doño

Kompader

Lof van de geringe eigendunk

De buizerd heeft zichzelf niets te verwijten.
Scrupules zijn de zwarte panter vreemd.
Piranha's twijfelen niet of hun daden wel rechtmatig zijn.
De ratelslang aanvaardt zichzelf zonder voorbehoud.

Jakhalzen met zelfkritiek zijn onbestaanbaar.
Sprinkhaan, kaaiman, haarworm, horzel
leven zoals ze leven en zijn er gelukkig mee.

Honderd kilo weegt het hart van de zwaardwalvis,
maar in een ander opzicht is het licht.

Niets is dierlijker
dan een zuiver geweten
op de derde planeet van de zon.

Wislawa Szymborska

uit: Uitzicht met zandkorrel,
vertaald door Gerard Rasch,
Rainbow Essentials Meulenhoff 1997

Een warme dag (2)

de felle middagzon kent geen pardon
een jonge vrouw slikt door een droge keel
het mooie hoofd zo zwaar als van beton
zij ziet heel ver een trillend luchtkasteel

zij peinst heel triest dat als het even kon
dan was ze stante pede weg met heel
haar hebben en haar houden en begon
ze weer opnieuw to hell met dit bordeel

precies op tijd verschijnt haar trouwe klant
zij doet weer vrolijk opgewekt en lacht
de pillen houdt zij in haar linkerhand

het is te warm wij wachten tot vannacht
kom naast mij liggen ja aan deze kant
de pillen werkten sneller dan zij dacht

Professor K.

e pal'i kadushi

si un dia bo kana pasa
band'i un pal'i kadushi
para un ratu serka dje
i pa un momentu bo kontempl’é
lo e kontabu su historia
ku atenshon bo mester skuch’é

lo e kontabu di e solo
ku tantu a kim’é
di e set ku a torment’é
ora awa seru lubid’é
di tur e orkannan ku a maltrat’é
i tambe dje luna ku a karisi’é

lo bo mira sali fo'i su sumpiña
un gota di awa : un lágrima
pero ku su brasanan den laria
e ta pidi forsa i bendishon

mas lo bo mira kon e kadushi
maltratá i tormentá
a keda firme den su meta :
lo no tin nada pa tumb’é

Diana Márquez

Konosé bo Isla 2005-14: Antillianen in Nederland

Vroeger stuurden de ouders van alles naar hun studerende kinderen in Nederland. Allerlei Curaçaose lekkernijen, spullen voor het haar, Alcolado Glacial, Koolaid, Tang, een paar oude krantenknipsels, een tape met notisia lokal, een single met de laatste hit. Soms werd zelfs een ingevroren pan met guiambo meegestuurd met iemand of een hele bolo pretu.

Tegenwoordig is alles te krijgen in Nederland, weliswaar duur. Een tutu kost in Nederland acht euro, op Curaçao vier gulden.

Vraag: waar zijn bovenstaande foto’s gemaakt (stad plus wijk of straat)?

Sluitingsdatum: zondag 4 september 2005

Prijs: een lunch bij restaurant Dokterstuin.

Sponsor: Datelnet n.v.

(Het inzenden van het antwoord op de prijsvraag gebeurt via e-mail:

revers@cura.net

of door een reply op de door U ontvangen mail van Learnforfun. De winnaar wordt door loting bepaald uit de goede inzendingen.)

Konosé bo Isla 2005-13: antwoord

Op de luchtfoto is Playa Canoa te zien aan de noordoost kust van Curaçao.

Er zijn 11 inzendingen (waarvan 8 goed):

Erich Rene
Marc de Winter
Edgar Daflaar
Daryanani
Anita Alfonso
Ruviana Zimmerman
Glyraine Jukema
Winsel Peney
Guido Rojer
Norman Levens
Arelis Hurtado

Allemaal bedankt!

De winnaar is Erich Rene, masha pabien!!

SU LUCHA

Tal bes ta un idea loko
Un mainta lo bo regresá
Lo bo drenta poko poko
Anto keda sorpresá

Unda a skonde nos grandesa
Nunka bo no por a pensa
Di topa tantu infrankesa
Ademas di sin bèrgwensa

Bo lo hisa bela plama
O furioso lo bo sklama

Ta p’ esaki mi a lucha
Akaso tin ku ke skucha

Kompader

Ko’i kaweta

Den profundidat di bo kurason
I semper den bo pensamentu
A reina amor i prekupashon
Na unda ku bo ta, bo sentimentu
A keda pa bo patria lehano, dikon?

Kompader

Een warme dag (1)

de felle zon weerkaatst op houten koppen
een brave hond doorstaat een droge tong
de barman tapt uitsluitend lauwe moppen
een grijze kat likt lieflijk aan haar jong

een slang is uit zijn eigen huid gekropen
de huisjesslak wordt uit zijn huis verjaagd
een steenkrab is er zijwaarts in gelopen
de barman wordt inmiddels afgezaagd

het kind drinkt dorstig bij zijn moeder
zijn vel hangt losjes over been
haar borst is opgedroogd tot poeder

de moeder vraagt een borst te leen
zij zoekt haar toevlucht bij de hoeder
het kind gaat straks als eerste heen

Professor K.

Reakshon riba ‘missie werk’

b'a bini
i tuma
sin pidi
loke ta dimi

sin pidi
b'a bini
i tuma
loke ta dimi

awe mi ta yora
ora mi mira
kiko a bira
di loke
b'a tuma
sin pidi
dimi

Diana Márquez