Lele Toni (2): 13 juni

Men is van mening, dat een alleenwonende nette dame geen Antoniusbeeld in huis mag hebben, want Antonius trekt mannen. Gedurende een Lele Toni viering wordt hij bezongen en in deze zang herinnert men hem heel duidelijk aan de fout die hij heeft begaan: Toni, e yu n’ ta bo yu!
Een oude zeeman gaf in vierkante bewoordingen een relaas over de wijze waarop hij en de zijnen onderweg Antonius vereerden: ‘Ik doe niet aan geluksmiddeltjes; allemaal onzin. Sint Antonius is mijn geluk. Bij ruwe zee scholden wij hem de huid vol, we gaven hem een pak slaag en we wasten hem met rum.’
Op Bandariba werd kort geleden een stevig Antoniusfeest gehouden. De hele nacht door, tot halfdrie werd er gedanst, gezongen, gebeden en gedronken. Het kleine beeldje viel weg door de overdadige versiering, die bestond uit: bakoba, banana, een bòkel, ananas, een worst, een varkensstaart, een zakje funchimeel, guiambo, gebakken vis, promèntè, sigaartjes, komkommer, granaatappel, kenepa, brood, makapruim, tomaten, laraha, berehein, rum en een achturenkaars.
Een model voor heiligenverering was dit feest bepaald niet.

Paul Brenneker, Sambumbu 5

In bepaalde kringen waar men er een a-kerkelijke, ietwat riekende devotie tot Sint Antonius op na houdt, geeft men het beeld straffen als de heilige niet gegeven heeft wat de vereerdsters hebben gevraagd. Men draait hem met het gezicht naar de muur. Sommigen nemen hem zijn kindje af en prefereren daarom een beeld met een los kindje. Ook is bekend hem en het kindje te blinddoeken of hem een paar uur in de zon te zetten. Hem onthoofden; vandaar nogal eens een Antonius met een gelijmde hals. Hem een pak slaag geven met een touw. Hem met het hoofd omlaag in een emmer water steken. In liedjes wordt hij beurtelings geprezen, bedreigd en uitgescholden.
De 13de juni is de dag van Sint Antonius.

Paul Brenneker, Sambumbu 7