Saturday, November 06, 2004

De strijd om God

Een van de meest alarmerende religieuze ontwikkelingen aan het eind van de twintigste eeuw is de opkomst, in elke grote traditie, van een militante vroomheid die gewoonlijk bekendstaat als het ‘fundamentalisme’. De manifestaties ervan zijn soms schokkend. De fundamentalisten hebben gelovigen neergeschoten in een moskee, artsen en verpleegsters gedood die in abortusklinieken werken, hun presidenten doodgeschoten en zelfs een sterke regering ten val gebracht. Het is slechts een kleine minderheid die zulke terreuracties begaat, maar ook de meest vreedzame en gezagsgetrouwe fundamentalisten stellen ons voor een raadsel, omdat ze zo fel gekant lijken tegen de hoogste waarden van de moderne maatschappij. Fundamentalisten zien niets in democratie, pluralisme, religieuze tolerantie, vrede, vrijheid van meningsuiting of de scheiding van kerk en staat.

Christelijke fundamentalisten verwerpen de conclusies van de biologie en de natuurwetenschap over de oorsprong van het leven en houden vol dat het boek Genesis tot in de kleinste details wetenschappelijk klopt. Terwijl veel Joden de ketenen van het verleden afwerpen, houden joodse fundamentalisten zich strikter dan ooit aan hun geopenbaarde wet, en moslimvrouwen versmaden de verworvenheden van het westerse feminisme en hullen zich in sluiers en chadors.

Islamitische en joodse fundamentalisten interpreteren het Arabisch-Israëlische conflict, dat uitdrukkelijk als een seculier conflict begonnen is, uitsluitend in religieuze termen.

Maar het fundamentalisme blijft niet beperkt tot de monotheïstische godsdiensten. Er zijn boeddhistische, hindoeïstische en zelfs confucianistische fundamentalistische stromingen, die eveneens veel moeizaam verworven inzichten van de liberale cultuur verwerpen, die vechten en doden in naam van de godsdienst, en die het heilige in de wereld van de politiek en de nationale strijd willen introduceren.

Die religieuze opleving heeft veel mensen overrompeld. Halverwege de twintigste eeuw werd algemeen aangenomen dat het secularisme een onomkeerbare trend was en dat het geloof nooit meer een rol van betekenis zou spelen in het wereldgebeuren...



Karen Armstrong

De Strijd om God
Een geschiedenis van het fundamentalisme


De Bezige Bij
Amsterdam
2000

ISBN 90 234 3904 x
NUGI 611

0 comments:

Post a Comment

<< Home